PİR SULTAN ABDAL
YEDİBÖLÜK KÖYÜ
AA...ÖNSÖZ
ANILARLA SİFON AĞIT DİL
EĞİTİM GELENEKLERİMİZ
GENÇLİK ETKİNLİĞİ GENÇLİĞİMİZ GURBETTEKİLER GÖRÜŞ
HARİTA
KAYIPLARIMIZ KUSPO 3,6 HAZİREN 2010
KUSPO VİDEOLARI
KÖY RESİMLERİ
KÖY VİDEOLARI
KÖYÜMÜZÜN OZANLARI KÜLTÜTÜMÜZ KÜRT SORUNU
NUFUS PROJELERLER SANAT SEMTLARIMIZ SOYAĞACIMIZ
SİFONDA DEDELİK TARİHİ BELGE TARİHİMİZ TARİHİMİZDE İZBIRAKANLAR
YAZ ETKİNLİKLERİ YORUM YÖRESEL ATA SÖZLERİMİZ YİTİRDİKLERİMİZ
ÖYKÜLER ŞADİ AŞİRETİ ŞİRANIN KÖYLERİ ALEVİ YOLU VE ÖRETİSİ
ALEVİ PİR VE ERENLERİ
ALEVİ DERGAHLARI ALEVİ OCAKLARI ALEVİ SÖZCÜĞÜNÜN KÖKENİ ALEVİ ÖĞRETİSİ ALEVİLİKTE KURBAN ALEVİLİĞİN GİZLİ TARİHİ ALEVİLİĞİN TARİHSEL BOYUTU AYİN-İ CEM BATAL GAZİ BOZ ATLI HIZIR BÜYÜK OSMANLI YALANI CEM VE 12 HIZMET DERGAH DEVLETLERİ DİL KURUMUNCA ALEVİLİK EHL-İ BEYT'LER ALEVİMİ HACİ BEKTAŞ VBELİ LUVİ`LER ALUVİLER OZANLARIMIZ TURNA KUÇU TURNA KUÇU SÜRATINDA MURŞİT VARİDAT YAS-I MATEM YEDİ ULU ALEVİ OZANI
İNAÇ BOYUTUYLA ALEVİLİK SPONSOR
SAYAÇ
Ziyaretçi şu An Bağlı TAKVİM
GAYETE
İNFO
|
YEDİ ULU ALEVİ OZANI - 1 Şah hatayi
ŞAH İSMAİL ALEVİ Mİ? -Şah İsmail zorda kalan Alevilere yardım etmedi mi ? Daha doğrusu neden etmedi ? Şah Hatayi Şah Hatayi (Şah İsmail) (1487- 1524)İran'da Safevi soyundan gelen bir Türk. Erdebil'de doğdu. Ana tarafından Uzun Hasan'ın torunu Bilki Aka'nın oğludur. Babası Haydar'ın ölümünden (1488) sonra dayısı tarafından iki kardeşiyle birlikte düşmanlarından kaçırılarak Şiraz'a gönderildi. Şiraz valisinin, üç kardeşi bir süre hapsettiği söylenir. Akkoyunlu hükümdarı Sultan Yakup'un ölümü üzerine oğlu Rüstem saltanat mücadelesinde onlardan yararlanmak amacıyla üç kardeşi hapisten kurtarır, Şah İsmail'in ağabeyi Sultan Ali, katıldığı iki savaşı da kazanarak Tebriz'e döndüğünde parlak bir törenle karşılanır. Ama üç kardeşin halk üzerinde manevi etkisi, Sultan Ali'nin kazandığı zaferler Rüstem Bey'i korkutur, onları ortadan kaldırmanın yollarını ararken durumu sezen Sultan Ali kardeşleriyle birlikte Erdebil'e kaçar. Sultan Ali yolda kendilerini izleyen Rüstem Bey'in askerleri tarafından öldürülür. Ama iki kardeşini yedi müridiyle Erdebil'e göndermeyi başarır. Şah İsmail ve kardeşi İbrahim burada müritlerince korunur. Sürekli izlendikleri için bir süre sonra Bağru dağına, oradan da Gilan, Gaskar, Reşt ve Lahican'a kaçırılırlar. Lahican'da Kar Kaya'nın evinde saklanan Şah İsmail ilk öğrenimini özel bir öğretmenden gördü. Babasının müritleri dört bir yandan onu görmeye geliyorlardı. Yakalanamadığını gören Rüstem Bey, Lacihan üzerine yürümeye hazırlanırken öldürülünce (1497), Şah İsmail harekete geçer. Müritlerini toplayıp Hazer kıyılarındaki Aravan'a (1500), oradan Erdebil'e gelir. Kendisine katılan Türk oymaklarıyla birlikte yeterince kuvvet topladığını görünce ilk olarak babasının ve Şiilere yapılan eziyetlerin öcünü alma yolunu tutar. Tebriz'e gelip taç giydiğinde (1502), babasının öcünü almış, Baku'yü zaptetmiş, Nehcivan'da Elvend Bey'i yenmiştir. Şah İsmail'in bundan sonraki yaşamı Şiiliği yaymak, Safevi devletinin sınırlarını genişletmek için yaptığı savaşlarda geçer. Devletin sınırları genişleyip Şiilik Anadolu'ya doğru hızla yayılınca Osmanlı'larla çatışır. Sonunda Çaldıran'da Yavuz'a yenilir (1514) ve kaçar. Bu yenilgiden sonra Tebriz'e döndüyse de eski gücünü yitirdiği gibi uğradığı ruhsal çöküntüyle de kendisini şaraba verir. Oğlu Tahmasb'ı yerine atabey olarak bırakır, her yılını ayrı bir kentte geçirerek yaşamını tamamlar. Azerbaycan'da iken ölür. Cenazesi Erdebil'e götürülür.Şah İsmail, Hatayi mahlasıyla şiirler yazdı. Sanatçı kişiliği çok zor koşullar altında geçen çocukluğu sırasında oluştu. Aruz ve heceyle yazdığı şiirler Azerbaycan edebiyatının Nesimi ve Fuzuli arasındaki döneminin en güçlü temsilcisi olduğunu kanıtlar. Özellikle heceyle yazdığı şiirler Anadolu'da gelişen tekke edebiyatını büyük ölçüde etkiler. Alevi -Bektaşi edebiyatının en güzel örneklerini sunar. Sadettin Nüzhet, şiirlerini dörde ayırıyor: a) Tasavvufi düşüncelerini içerenler, b) Aleviliği dile getirenler, c) Hurufiliğin ilkelerini yansıtanlar, d) Aşıkane olanlar. Aruzla yazdığı şiirlerinin ise daha çok tasavvufi olduğu görülür. Bu şiirlerinde kullandığı dil klasik şiirin dilidir. Hece ölçüsüyle koşma ve semai biçiminde yazdığı nefesler ise Yunus'un izlerini taşır. Ama Hatayi'nin kendine özgü şiir yolu oluşturduğu da belirtilmelidir. Hece ve aruzla yazdığı şiirlerini kapsayan Divan'ı basıldı (Sadettin Nüzhet Ergun, Hatayi divanı, 1956; bütün nüshaları karşılaştırılarak yapılan basımı için bkz. Aziz Aka Mehmedof, Şah İsmail Hatayi Eserleri 1, Bakü 1966). Ayrıca Dehname adlı Ali'yi öven bir mesnevisi (Baku 1946) ile yine mesnevi biçiminde yazılmış bir Nasihatnamesi vardır. Değerli araştırmacı Nejat Birdoğan Alevilerin Hükümdarı Şah İsmail Hatayi adlı yapıtında bu büyük ozanın yaşam öyküsünü, Osmanlı ve Safevi yanlarından topladığı şiirlerini daha geniş ve gerçekçi biçimde vermiştir. __________________ Kurulum Tarihi : 04/03/2009 @ 21:25 Bu Makaleye Verilen Cevaplar
Gımgımın Adı , Halkı ve Bazı Köy Adlarının Tarihi Kaynakları
--
| ÜYE GİRİŞİ
Tekrar Giriş Yap --- 350 üye
( Hiçkimse )
ARAMA
ANKET
KİTAP KÖŞESİ
GÜNCEL HABER
RSS HABER
|